Kurier nr 21

Z założenia seminaria te mają dotyczyć opracowaniu problematyki, która stanowiła i nadal stanowi o specyfice tej radykalnej – a jednocześnie ściśle logicznej – w swoich podstawach praktyki, jaką jest psychoanaliza.

Toteż pierwszy rok pracy został poświęcony obszernemu komentowaniu tych tekstów „ojca psychoanalizy”, które zawierają kluczowe pojęcia oraz koncepty leżące u podłoża jego odkrycia, i które po wielu latach klinicznego i teoretycznego opracowania złożyły się na corpus tzw. metapsychologii freudowskiej. Nieświadomość, wyparcie, popęd, kompleks psychiczny z ich sfunkcjonalizowaniem w ramach poszczególnych struktur aparatu psychicznego oraz z ich ciągle aktualną przydatnością w codziennej pracy klinicznej.

U Freuda, w powyżej przywołanych tekstach, nie napotykamy pojęcia podmiotu nieświadomości – jego ekwiwalent można lokować w obszarze wypartych infantylnych pragnień. U Lacana natomiast to pojęcie wyłania się od samego początku.

W kolejnym roku seminaryjnej pracy będziemy zajmować się właśnie nim – podmiotem nieświadomości dociekając jak w przebiegu pierwszych lat nauczania Lacana, w ramach jego nieustannego „powrotu do Freuda”, dokonało się konceptualne opracowanie tego  podstawowego dla psychoanalizy pojęcia.

Naszym pomostem w przejściu od Freuda do Lacana będą: pojęcie i funkcja znaczącego, mówienia i mowy, rejestry symbolicznego, wyobrażeniowego i realnego, w których to obszarach odciskają się efekty podmiotu nieświadomości.

Na koniec dodajmy jedno: zajmowanie się podmiotem nieświadomości nie jest jedynie sentymentalną wycieczką miłośników Freuda i Lacana po zamierzchłych latach psychoanalizy. W tym pojęciu bowiem, w dobie dzisiejszej – która obszarowi zdrowia psychicznego podsuwa maszynerię zgeneralizowanej protokolizacji, która poprzez masowe zjawiska w kulturze akceleruje standardy „życiowych przyjemności” opartych o konsumpcyjny ideał – ogniskują się najistotniejsze dylematy epoki: kształt bycia podmiotu w tym świecie.

Zapraszamy do uczestnictwa

Janusz Kotara