Od Schrebera do psychozy zwykłej
Tytuł: OD SCHREBERA DO PSYCHOZY ZWYKŁEJ
Prowadzenie: FRANCESCA BIAGI-CHAI
Data: 30 maja 2015
Miejsce: Poznański Ośrodek Zdrowia Psychicznego, os. Kosmonautów 110, POZNAŃ
Na zakończenie cyklu Seminariów poświęconych problematyce psychoz w nauczaniu Lacana, mieliśmy zaszczyt i sposobność pracować z Francescą Biagi-Chai – znamienitym psychiatrą i psychoanalitykiem, członkiem Ecole de la cause freudienne.
Stawką – jaką od samego początku swojego Seminarium prowadząca wprowadziła do gry – było przekazanie nauczania Lacana w odniesieniu do psychoz w ramach „dyscypliny matemu”, stąd liczne odwołania i posługiwanie się schematem L, schematem R, schematem I oraz grafem pragnienia dla detalicznego komentowania problematyki psychoz w oparciu o znane z freudowskich tekstów przypadki, a zwłaszcza kanoniczny przypadek prezesa Schrebera.
Wartością tego Seminarium, było spotkanie się w pół drogi logiki i rygoru psychozy jako procesu mającego osadzenie w strukturze podmiotu pojętej od strony zarówno funkcji znaczącego jak i funkcji jouissance z rygorem i dyscypliną „prawdziwego konceptu” wypracowanego przez Lacana w toku swojego nauczania, który wyszedł od Freuda, odwoływał się do Freuda i który „Freuda przekroczył”.
Stąd też mieliśmy okazję drobiazgowo prześledzić drogę procesu psychotycznego Schrebera: od zwiastunu jego psychozy pojawiającego się w fantazmacie „jak dobrze byłoby być kobietą poddająca się kopulacji”, poprzez rozpad wyobrażeniowego świata podmiotu mającego swoją kulminację w urojeniu końca świata, poprzez fenomeny urojeń cenestetycznych, które w ramach pracy psychozy pojętej jako proces reparacyjny wdrożony przez sam podmiot doprowadziły go do stabilizacji jego podmiotowej pozycji w relacji do Innego/Boga w formule: „stać się/być kobietą Boga”.
Na bazie tak przeprowadzonej rekonstrukcji przypadku Schrebera (oraz przypadku paranoiczki z tekstu Freuda zatytułowanego „Komunikat o przypadku paranoi sprzecznym z teorią psychoanalityczną”) uczestnicy Seminarium mogli uchwycić przydatność takich lacanowskich pojęć jak wykluczenie Imienia-Ojca, nieobecność punktu zapikowania w dyskursie psychotyka, czy też metafora urojeniowa.
Seminarium to jeszcze raz – wpisując się w generalną wymowę całego cyklu – stało się potwierdzeniem i egzemplifikacją zasadniczego przesłania psychoanalizy w odniesieniu do podmiotu psychotycznego, którego w żadnym razie nie należy traktować w kategoriach takiego czy innego deficytu.
Druga część Seminarium stała się – dla środowiska członków Koła Warszawskiego Psychoanalizy, dla klinicystów odwołujących się w swojej pracy do nauczania Lacana oraz studentów psychologii zainteresowanych psychoanalizą – sposobnością do uczestniczenia w pierwszej przeprowadzonej w Polsce tzw. prezentacji chorego. Francesca Biagi-Chai poprzedziła tę prezentację mini-wykładem przedstawiającym podstawowe założenia praktyki prezentacji chorych jako filaru kształcenia psychoanalityków w ramach tzw. Sekcji Klinicznych Pola Freudowskiego w zgodzie z duchem praxis prezentacji chorych, jaką prowadził i opracował Jacques Lacan na przestrzeni dziesięcioleci swojej pracy i obecności w Szpitalu św. Anny w Paryżu.
Janusz Kotara
Seminarium odbyło się w ramach cyklu “Psychozy w nauczaniu Lacana”