Seminarium I. Pisma techniczne Freuda
Seminarium Jacques’a Lacana, z lat 1953–54, zatytułowane Pisma techniczne Freuda, jest jego pierwszym oficjalnym Seminarium wygłaszanym do szerokiego audytorium, gromadzącego się w auli Szpitala św. Anny w Paryżu. Formuła, którą Lacan przyjął, to – idąc za jego słowami – detaliczne komentowanie tekstów Freuda. Towarzyszy temu surowa krytyka wszelkich impasów, wynaturzeń i chybionych konceptów innych autorów skupionych zwłaszcza wokół psychoanalizy ego. Lacan uznaje to za konieczne; pozwala mu to – w duchu jego „powrotu do Freuda” – przygotować bazę dla swojego nowatorskiego opracowania takich konceptów Freudowskiej psychoanalizy jak: przeniesienie, opór, narcyzm pierwotny, narcyzm wtórny, ja idealne, Ideał-ja, nad-ja, interpretacja, miejsce i funkcja analityka itp. W samym centrum tego opracowania stoi topika Wyobrażeniowego oraz funkcja trzech zasadniczych rejestrów struktury podmiotu: Realnego, Symbolicznego i Wyobrażeniowego. Cel, który sobie Lacan przy tym stawia, to wyrwać samą psychoanalizę z sideł relacji dualnej, uczynić Freudowskie koncepty operatywnymi w codziennej praktyce klinicznej oraz sprawić, by przekazywanie psychoanalizy – jako teorii tej praxis, którą zawdzięczamy Freudowi – miało rangę prawdziwego nauczania.
Seminaria Lacana stanowią do dziś jedne z najważniejszych prac w historii psychoanalizy. Kontrowersyjne i fascynujące, są zapisem zarówno oryginalnego przemyślenia samych podstaw nauki Freuda, jak i bezkompromisowego zmagania się z fundamentalnymi pytaniami stawianymi przez filozofię – o granice poznania i myślenia, istotę etyki i ludzką kondycję.
SPIS TREŚCI
Otwarcie Seminarium
MOMENT OPORU
- Wprowadzenie do komentarzy na temat pism technicznych Freuda
- Pierwsze wystąpienia w kwestii oporu
- Opór i obrony
- Ja i inny
- Wprowadzenie i odpowiedź na referat Jeana Hyppolite’a o Verneinung Freuda
- Analiza dyskursu a analiza ja
TOPIKA WYOBRAŻENIOWEGO
- Topika wyobrażeniowego
- Wilk! Wilk!
- O narcyzmie
- Dwa narcyzmy
- Ideał ja i ja idealne
- Zeitlich-Entwickelungsgeschichte
POZA PSYCHOLOGIĄ
- Przeskakiwanie pragnienia
- Fluktuacje libido
- Jądro wyparcia
- Pierwsze wystąpienia poświęcone Balintowi
- Relacja z obiektem a relacja międzypodmiotowa
- Porządek symboliczny
MÓWIENIE W PRZENIESIENIU
- Twórcza funkcja mówienia
- De locutionis significatione
- Prawda wyłania się z pomyłki
- Koncept analizy