2009-2011 Od nieświadomości freudowskiej do podmiotu nieświadomości Lacana
Grupa pracy
Platforma III
„Od nieświadomości freudowskiej
do podmiotu nieświadomości Lacana”
Od nieświadomości freudowskiej do podmiotu nieświadomości Lacana – to tytuł cyklu seminariów, organizowanych przez Koło Warszawskie, adresowanych do osób zainteresowanych psychoanalizą.
Z założenia seminaria te mają dotyczyć opracowania problematyki, która stanowiła i nadal stanowi o specyfice tej radykalnej – a jednocześnie ściśle logicznej – w swoich podstawach praktyki, jaką jest psychoanaliza.
Toteż pierwszy rok pracy został poświęcony obszernemu komentowaniu tych tekstów „ojca psychoanalizy”, które zawierają kluczowe pojęcia oraz koncepty leżące u podłoża jego odkrycia, i które po wielu latach klinicznego i teoretycznego opracowania złożyły się na corpus tzw. metapsychologii freudowskiej. Nieświadomość, wyparcie, popęd, kompleks psychiczny z ich sfunkcjonalizowaniem w ramach poszczególnych struktur aparatu psychicznego oraz z ich ciągle aktualną przydatnością w codziennej pracy klinicznej.
U Freuda, w powyżej przywołanych tekstach, nie napotykamy pojęcia podmiotu nieświadomości – jego ekwiwalent można lokować w obszarze wypartych infantylnych pragnień. U Lacana natomiast to pojęcie wyłania się od samego początku.
W kolejnym roku seminaryjnej pracy będziemy zajmować się właśnie nim – podmiotem nieświadomości dociekając jak w przebiegu pierwszych lat nauczania Lacana, w ramach jego nieustannego „powrotu do Freuda”, dokonało się konceptualne opracowanie tego podstawowego dla psychoanalizy pojęcia.
Naszym pomostem w przejściu od Freuda do Lacana będą: pojęcie i funkcja znaczącego, mówienia i mowy, rejestry symbolicznego, wyobrażeniowego i realnego, w których to obszarach odciskają się efekty podmiotu nieświadomości.
Na koniec dodajmy jedno: zajmowanie się podmiotem nieświadomości nie jest jedynie sentymentalną wycieczką miłośników Freuda i Lacana po zamierzchłych latach psychoanalizy. W tym pojęciu bowiem, w dobie dzisiejszej – która obszarowi zdrowia psychicznego podsuwa maszynerię zgeneralizowanej protokolizacji, która poprzez masowe zjawiska w kulturze akceleruje standardy „życiowych przyjemności” opartych o konsumpcyjny ideał – ogniskują się najistotniejsze dylematy epoki: kształt bycia podmiotu w tym świecie.
Zapraszamy do uczestnictwa
Janusz Kotara
Terminy spotkań 2009-2010:
27 września, 17 października, 28 listopada, 19 grudnia, 16 stycznia, 27 luty, 20 marca, 18 kwietnia, 22 maja, 19 czerwca.
20 listopada 2010 (sobota)
Tytuł: ZNACZĄCY I PODMIOT
Prowadzenie: JANUSZ KOTARA, TOMASZ GAJDA, BARBARA KOWALÓW
Bibliografia:
F. de Saussure „Kurs językoznawstwa ogólnego”
R. Jacobson „W poszukiwaniu istoty języka”
J. Lacan, „Subwersja podmiotu i dialektyka pragnienia w nieświadomości freudowskiej” [w:] J. Lacan, Ecrits, str. 793-828.
11 grudnia 2010 (sobota)
Tytuł: PODMIOT NIEŚWIADOMOŚCI W PIERWSZYCH LATACH NAUCZANIA LACANA
Prowadzenie: BARBARA KOWALÓW, JANUSZ KOTARA
Bibliografia:
J. Lacan, Seminarium I
J. Lacan, „Stadium lustra jako formujące funkcję Ja…” [w:] J. Lacan, Ecrits, str. 93-100.
J. Lacan, „Uwagi do raportu Daniela Lagache’a: „Psychoanaliza a struktura osobowości” [w:] J. Lacan, Ecrits, str. 647-684.
22 stycznia 2011 (sobota)
Tytuł: SCHEMAT L, POJĘCIE I FUNKCJA WIELKIEGO INNEGO, DIE VERNEINUNG
Prowadzenie: AGNIESZKA KUREK, JANUSZ KOTARA
Bibliografia:
J. Lacan, Seminarium II
S. Freud, „Zaprzeczenie”, [w:] S. Freud, Psychologia nieświadomości, str. 297-302.
J. Hyppolite, „Komentarz wygłoszony na temat Verneinung Freuda” [w:] J. Lacan, Ecrits, str. 879-887.
05 marca 2011 (sobota)
Tytuł: EFEKTY PODMIOTU W SYMBOLICZNYM
Prowadzenie: JANUSZ KOTARA, TOMASZ GAJDA
Bibliografia:
J. Hyppolite, „Komentarz wygłoszony na temat Verneinung Freuda” [w:] J. Lacan, Ecrits, str. 879-887.
J. Lacan, „Odpowiedź na komentarz Jean Hippolite’a na temat Verneinung Freuda” [w:] J. Lacan, Ecrits, str. 381-399.
J. Lacan, Seminarium III
R. Jacobson „W poszukiwaniu istoty języka”
16 kwietnia 2011 (sobota)
Tytuł: FUNKCJA METAFORY I METONIMII
Prowadzenie: JANUSZ KOTARA, BARBARA KOWALÓW, TOMASZ GAJDA
Bibliografia:
J. Lacan, Seminarium III
J. Lacan, „O kwestii przedwstępnej do wszelkiego możliwego traktowania psychozy”, [w:] J. Lacan, Ecrits, str. 531-584.
J. Lacan, Seminarium IX
22 maja 2011 (niedziela).
Tytuł: TOPOLOGIA ZNACZĄCEGO
Prowadzenie: TOMASZ GAJDA, JANUSZ KOTARA
Bibliografia:
J. Lacan, Seminarium IX
G. Brodsky, „Argumenty”.
N. Chareaud, „Topologia znaczących”